ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે રવિવારે અમદાવાદમાં આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવમાં હાજરી આપી હતી. આ પ્રસંગે તેમણે પતંગ પણ ઉડાવી હતી.
22 જાન્યુઆરીએ અયોધ્યામાં રામ મંદિરના અભિષેક સમારોહના પ્રકાશમાં સહભાગીઓ ભગવાન રામની છબીઓ સાથે પતંગો લઈને આવ્યા હતા.
ડેનમાર્કના એક પ્રતિભાગીએ કહ્યું, “ભારતમાં આ મારી ત્રીજી વખત છે. હું આ વર્ષ માટે ખૂબ જ ઉત્સાહિત છું. એવું લાગે છે કે તે ગયા વર્ષ કરતાં વધુ મોટું હશે. ભૂતકાળમાં, તે ખૂબ જ આનંદદાયક હતું. હું ઘણા પતંગ ઉડાડનારાઓને મળ્યો છું. ભારતમાંથી, જે રસપ્રદ રહ્યું છે. હું અહીં ખૂબ જ આવકાર અનુભવું છું. ગુજરાત સુંદર છે. છેલ્લી વાર મેં સ્ટેચ્યુ ઑફ યુનિટીની મુલાકાત લીધી હતી, તેના ઇતિહાસ વિશે જાણ્યું હતું.”
14-15 જાન્યુઆરીએ ગુજરાતમાં મકરસંક્રાંતિ અથવા ઉત્તરાયણનો તહેવાર ઉજવાશે. પતંગ ઉડાવવું એ આ તહેવારનો એક અભિન્ન ભાગ છે, અને રાજ્યભરના લોકો રંગબેરંગી આકાશની ઝલક મેળવવા અથવા પતંગ ઉડાવવામાં ડૂબી જવા માટે તેમની છત પર ઉમટી પડે છે.
પરંતુ થોડા વર્ષો પહેલા આ તહેવારથી દુનિયા અજાણ હતી. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતમાં તેમના મુખ્ય પ્રધાનપદ દરમિયાન ગુજરાતના આ સ્થાનિક તહેવારને વૈશ્વિક બનાવવાનું વિચાર્યું હતું અને વાઇબ્રન્ટ ગુજરાતના માધ્યમથી પ્રથમ અમદાવાદમાં અને પછી રાજ્યભરના વિવિધ શહેરોમાં ઇન્ટરનેશનલ કાઇટ ફેસ્ટિવલના નામથી પતંગોત્સવનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
સમગ્ર વિશ્વમાંથી પતંગબાજોને ગુજરાતમાં ઉત્સવમાં ભાગ લેવા આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી ગુજરાતમાં આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવ વૈશ્વિક બની ગયો છે.
પતંગ બનાવવી, ઉડાડવી અને બીજાની પતંગ ઉતારવી એ એક કળા છે.
નિષ્ણાત પતંગબાજ ગોપાલ પટેલે જણાવ્યું હતું કે, વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત અંતર્ગત આ ફેસ્ટિવલને પ્રમોટ કરવામાં આવ્યો ત્યારથી જ તેમને વિવિધ દેશોની મુલાકાત લેવાની અને તેમની પતંગ ઉડાવવાની કુશળતા દર્શાવવાની તક મળી છે.
અમદાવાદના પતંગબાજોએ જણાવ્યું હતું કે, “પતંગબાજો અને વિદેશના લોકો પણ આ ફેસ્ટિવલ જોવા માટે ગુજરાતમાં આવી રહ્યા છે અને તેના કારણે પ્રવાસન વધ્યું છે. અગાઉ જે પતંગબાજો અમારી નાની પતંગની મજાક ઉડાવતા હતા તેઓ અમારી પતંગની ડિઝાઇનની નકલ કરતા હતા,” .
જ્યારથી વાઈબ્રન્ટ ગુજરાત દ્વારા ઈન્ટરનેશનલ કાઈટ ફેસ્ટિવલની શરૂઆત થઈ છે ત્યારથી પતંગ બનાવનારા કારીગરોની કિસ્મત બદલાઈ ગઈ છે. પતંગ બનાવનારા કારીગરો મોટાભાગે મુસ્લિમ સમુદાયમાંથી આવે છે.
પહેલાના વર્ષોમાં, માત્ર થોડા વેપારીઓ જ સ્થાનિક કલાકારો પાસે તેમની પાસેથી પતંગ ખરીદવા અને બજારમાં વેચવા આવતા હતા.
પરંતુ જ્યારથી કાઈટ ફેસ્ટિવલ શરૂ થયો ત્યારથી લોકો વિદેશથી તેમનો સંપર્ક કરવા લાગ્યા. આ કારીગરો આજકાલ લગભગ આખું વર્ષ કામ કરે છે.
ઈતિહાસકાર રિઝવાન કાદરીએ જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતમાં આ પતંગોત્સવ ઘણા વર્ષોથી ઉજવવામાં આવે છે.
“આ તહેવારની સુંદરતા એ છે કે આ તહેવારની ઉજવણીમાં ન તો ઉંમર કે ધર્મ કે કોઈ પણ વસ્તુનો ભેદભાવ અડચણ બનતું નથી.”
