અમદાવાદ એ ભારતના ગુજરાત રાજ્યનું સૌથી મોટું શહેર અને ભૂતપૂર્વ રાજધાની છે. 606 વર્ષ પહેલા અહેમદ શાહ બાદશાહે આપણા હેરિટેજ શહેર અમદાવાદના નિર્માણની પહેલ કરી હતી.
અમદાવાદ એક મહત્વપૂર્ણ ઔદ્યોગિક અને આર્થિક હબ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. અમદાવાદમાં ક્રિકેટ એક લોકપ્રિય રમત છે.
મોટેરા ખાતે નવનિર્મિત નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ વિશ્વનું સૌથી મોટું ક્રિકેટ સ્ટેડિયમ અને એકંદરે બીજા નંબરનું સૌથી મોટું સ્ટેડિયમ છે. આ સ્ટેડિયમમાં 110,000 દર્શકો બેસી શકે છે.
2010 માં દાયકાના સૌથી ઝડપથી વિકસતા શહેરો તરીકે ફોર્બ્સની યાદીમાં અમદાવાદ ત્રીજા ક્રમે હતું. ધ ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયા 2012 માં રહેવા માટે ભારતના શ્રેષ્ઠ શહેર તરીકે અમદાવાદને પસંદ કરે છે.
ભારત સરકારના ફ્લેગશિપ સ્માર્ટ સિટીઝ મિશન હેઠળ, અમદાવાદને સ્માર્ટ સિટી તરીકે વિકસાવવાના સો ભારતીય શહેરોમાંના એક તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યું હતું.
ઐતિહાસિક શહેર અમદાવાદ અથવા જૂના અમદાવાદને જુલાઈ 2017માં ભારતના પ્રથમ યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સિટી તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.
અમદાવાદના ઈતિહાસની શરૂઆતમાં અહેમદ શાહના શાસનમાં, બિલ્ડરોએ હિંદુ કારીગરીનો પર્સિયન આર્કિટેક્ચર સાથે સંયોજન કર્યો, જેનાથી ઈન્ડો-સારાસેનિક શૈલીનો જન્મ થયો.
પ્રખ્યાત સીદી સૈયદ મસ્જિદ ગુજરાતની સલ્તનતના છેલ્લા વર્ષમાં બનાવવામાં આવી હતી. તે ખૂબ જ સુંદર પથ્થરની જાળીની બારીઓ અથવા બાજુ અને પાછળની કમાનો પર ઝાલી છે. પોલ એ જૂના અમદાવાદનું વિશિષ્ટ હાઉસિંગ કસ્ટર હતું.
લૉ ગાર્ડન, વિક્ટોરિયા ગાર્ડન અને બાલ વાટિકા એ શહેરના સૌથી વધુ મુલાકાત લેવાયેલા બગીચા હતા. તેમાંથી લો ગાર્ડનનું નામ નજીકની લો કોલેજના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું.
તે જ સમયે, વિક્ટોરિયા ગાર્ડન બગીચાની અંદર રાણીની પ્રતિમા સાથે રાણી વિક્ટોરિયાના નામ પર હતું.
કાંકરિયા તળાવની જમીન પર બાલ વાટિકા એ ચિલ્ડ્રન પાર્ક છે. હવે પરિમલ ગાર્ડન, ઉસ્માનપુરા ગાર્ડન, પ્રહલાદ નગર ગાર્ડન અને લાલ દરવાજા ગાર્ડનનો પણ વિકાસ થયો છે.
કાંકરિયા તળાવ 1451 એડી માં બનાવવામાં આવ્યું હતું અને કાંકરિયા તળાવ એ અમદાવાદના સૌથી મોટા તળાવોમાંનું એક છે.
2010 માં, અમદાવાદ અને તેની આસપાસ અન્ય 34 તળાવોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. તેમાંથી પાંચ એએમસી દ્વારા વિકસાવવાના હતા અને અન્ય 29 અમદાવાદ અર્બન ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (AUDA) દ્વારા વિકસાવવાના હતા.
અમદાવાદ અમદાવાદ જિલ્લાનું વહીવટી મુખ્ય મથક છે; તે AMC (અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન) દ્વારા સંચાલિત છે.
AMCની સ્થાપના જુલાઈ 1950માં થઈ હતી. અમદાવાદ શહેરને 64 વોર્ડ ધરાવતા છ ઝોનમાં વહેંચવામાં આવ્યું છે.
અમદાવાદ જિલ્લો અમદાવાદ તાલુકા (વહીવટી વિભાગો) ધંધુકા, ધોળકા, સાણંદ, બાવળા, દેત્રોજ, વિરમગામ, બરવાળા, રાણપુર, માંડલ અને દસક્રોઈ સહિત સંખ્યાબંધ તાલુકાઓમાં વહેંચાયેલો છે.
અમદાવાદમાં ઉત્તરાયણ પતંગ ઉડાવવાનો દિવસ), નવરાત્રી (ગરબાની 9 રાત), દીપાવલી (પ્રકાશનો તહેવાર) રથયાત્રા, હોળી, તાજિયા અને બીજા ઘણા તહેવારો જોવા મળે છે.
ગુજરાતી થાળી એ અમદાવાદનું સૌથી લોકપ્રિય ભોજન છે. 1900 માં, ચાંદવિલાસ હોટેલે તેને વ્યવસાયિક રીતે સેવા આપવાનું શરૂ કર્યું.
તેમાં રોટલી (ચપાતી), દાળ, ભાત અને શાક (રાંધેલા શાકભાજી, ક્યારેક કરી સાથે), અથાણું અને શેકેલા પાપડનો સમાવેશ થાય છે.
મીઠી વાનગીઓમાં લાડુ, કેરી અને વેધમી અને બીજી ઘણી વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે. ઢોકળા, થેપલા અને ઢેબરા પણ અમદાવાદમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય વાનગીઓ છે.
પીણાંમાં છાશ અને ચાનો સમાવેશ થાય છે. અમદાવાદમાં દારૂ પીવા પર પ્રતિબંધ છે. હવે, ઘણી રેસ્ટોરાં ભારતીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય વાનગીઓ પીરસી રહી છે.
મોટા ભાગના આઉટલેટ્સ શાકાહારી ખોરાક પીરસે છે. કારણ કે શહેરમાં જૈન અને હિન્દુ સમુદાયો દ્વારા શાકાહારની મજબૂત પરંપરા જાળવી રાખવામાં આવે છે.
વિશ્વની પ્રથમ સર્વ-શાકાહારી પિઝા હટ અમદાવાદમાં ખુલી. KFC પાસે પણ શાકાહારી વસ્તુઓ પીરસવા માટે એક અલગ સ્ટાફ યુનિફોર્મ છે અને તે મેકડોનાલ્ડ્સમાં એક અલગ રસોડામાં શાકાહારી ખોરાક તૈયાર કરે છે.
ખૂબ જ લોકપ્રિય માણેક ચોક એ શહેરની મધ્યમાં આવેલો એક ખુલ્લો ચોક છે જે સવારે શાક માર્કેટ અને બપોરે જ્વેલરી માર્કેટ તરીકે કામ કરે છે.
તેનું નામ હિન્દુ સંત બાબા માણેકનાથના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. આ સ્થળ નાઇટ ફૂડ સ્ટોલ માટે પ્રખ્યાત છે.
ગુજરાતી સાહિત્યના પ્રચાર માટે ત્રણ પુસ્તકાલયો છેઃ ગુજરાત વિધાનસભા, ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ અને ગુજરાત સાહિત્ય સભા. અમદાવાદમાં નવા વર્ષના પ્રથમ સપ્તાહમાં સપ્તક સ્કૂલ ઓફ મ્યુઝિક ફેસ્ટિવલનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
રવિશંકરે આ કાર્યક્રમનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. સંસ્કાર કેન્દ્ર એ અમદાવાદમાં લે કોર્બ્યુઝિયર દ્વારા ડિઝાઇન કરાયેલી અનેક ઇમારતોમાંની એક છે.
2001માં, અમદાવાદનો સાક્ષરતા દર 89% હતો અને 2011માં તે વધીને 89.62% થયો.
ગુજરાત યુનિવર્સિટી સૌથી મોટી અને સૌથી જૂની છે; મહાત્મા ગાંધીએ 1920માં ગુજરાત વિદ્યાપીઠની સ્થાપના કરી હતી.
શહેરની મોટી સંખ્યામાં કોલેજો ગુજરાત યુનિવર્સિટી સાથે સંલગ્ન છે. હવે ગુજરાત ટેકનોલોજીકલ યુનિવર્સિટી, CEPT યુનિવર્સિટી, નિરમા યુનિવર્સિટી અને અમદાવાદ યુનિવર્સિટી પણ ઉપલબ્ધ છે.
અમદાવાદ ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેનેજમેન્ટ, અમદાવાદનું ઘર છે. 2018 માં, માનવ સંસાધન વિકાસ મંત્રાલયે તેને દેશની મેનેજમેન્ટ સંસ્થાઓમાં પ્રથમ સ્થાન આપ્યું હતું.
ભૌતિક સંશોધન પ્રયોગશાળા અવકાશ વિજ્ઞાન, ખગોળશાસ્ત્ર, ઉચ્ચ-ઊર્જા ભૌતિકશાસ્ત્ર અને સંશોધનના અન્ય ક્ષેત્રોમાં સક્રિય છે.
વૈજ્ઞાનિક વિક્રમ સારાભાઈએ 1947માં તેની સ્થાપના કરી. મૃણાલિની સારાભાઈએ દર્પણ એકેડેમી ઑફ પર્ફોર્મિંગ આર્ટ્સની સ્થાપના કરી.
